Brandweersite Kruibeke – PFAS - No regret-maatregelen

Inhoud

Het lokaal bestuur Kruibeke liet een aantal bodemstalen op de site van de brandweerkazerne op het O.L.Vrouwplein onderzoeken door een erkende bodemdeskundige; het gaat om onderzoek naar de aanwezigheid van zogeheten poly- en perfluoralkylstoffen of ‘PFAS’.

De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) heeft deze resultaten nu geanalyseerd. Op basis van die metingen adviseert het Agentschap Zorg en Gezondheid (AZG) een aantal no regret-maatregelen te nemen in een gebied rond die locatie.

Wat zijn de resultaten van het onderzoek?

Op verschillende meetpunten op het vroegere oefenterrein van de brandweerkazerne in Kruibeke (Onze-Lieve-Vrouwplein) zijn verhoogde PFAS-waarden vastgesteld in de bodem. Daardoor is er voor omwonenden een risico op herhaaldelijke blootstelling.

Als iemand wordt blootgesteld aan PFAS, heeft dat niet onmiddellijk gevolgen voor de gezondheid. Maar bij langdurige blootstelling, kan dat op termijn wel gevolgen hebben. Het zijn stoffen die we niet kwijt geraken uit het lichaam en die zich dus opstapelen.

No regret-maatregelen

Daarom kregen de bewoners het advies om uit voorzorg een aantal maatregelen na te leven om zo blootstelling te beperken. Alle buurtbewoners en eigenaars van een perceel nabij de brandweerkazerne in Kruibeke ontvingen hierover op 22 maart 2022 een brief met een verduidelijkende kaart waarop de geïmpacteerde zone werd gemarkeerd.

Wat zijn no regret-maatregelen?  No regret-maatregelen zijn maatregelen vanuit het voorzorgsprincipe die worden aanbevolen rond een medisch milieukundige problematiek waarover nog niet alle wetenschappelijke kennis aanwezig is. Ze kunnen veranderen in tijd, ruimte en inhoud naargelang er meer data en inzicht beschikbaar komen.No regret-maatregelen zijn maatregelen in het kader van de volksgezondheid:
  • Ze helpen om de blootstelling aan PFAS en andere chemische stoffen te verminderen, en om opstapeling en milieugezondheidskundige schade in het lichaam te beperken en te voorkomen.
  • De maatregelen moeten de inwoners duidelijk informeren om gedrag aan te passen, met speciale aandacht voor risicogroepen.
  • De maatregelen komen tot stand na een afweging van de risico’s rond epidemiologie, volksgezondheid, toxico-kinetische aspecten en eventueel individuele ziekteverschijnselen.

Concreet worden volgende no regret-maatregelen geadviseerd:

In een zone van 100m rond de site- te rekenen vanaf de perceelsgrens waar een vervuiling werd vastgesteld (rode zone op de kaart):

  • Algemene bevolking:

    • Eet u zelfgeteelde groenten of fruit? Wissel dan af met producten uit de handel en eet elke dag gevarieerd. Was uw fruit en groenten goed met water voor u ze eet.
    • Eet maximaal 1 ei per week van eigen kippen.
    • Gebruik uw compost niet als meststof voor uw tuin.
    • Vermijd dat braakliggende of losse grond verstuift of verwaait.
    • Gebruik uw putwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of om ermee te koken.
    • Gebruik uw putwater niet om uw zwembad vullen en moestuin water te geven.
    • Putwater kan gebruikt worden voor laagwaardige toepassingen zoals uw auto wassen, toilet doorspoelen, oprit afspuiten en sierplanten water geven maar vanuit duurzaamheidsoogpunt gebruikt u hiervoor best regenwater i.p.v. grondwater.
    • Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk. Volg de aanbevelingen in de voedingsdriehoek en eet gevarieerd, van verschillende bronnen.
    • Voor alle aansluitbare putwatergebruikers: sluit u aan op het openbaar waterleidingnet.
    • Goede hygiëne toepassen:
      • Was uw handen regelmatig, zeker voor de maaltijd.
      • Maak uw huis binnen schoon met water.
  • Voor ouderen (ouder dan 65 jaar), kinderen tot 12 jaar, immuunverzwakte personen en vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding geven, aanvullend op bovenstaande adviezen:

    • Eet geen zelf-geteelde groenten en zelf-geteeld fruit.
    • Eet geen eieren van eigen kippen.
    • Eet geen zelf-geteeld kleinvee, zoals kippen en konijnen.

Deze no regret-maatregelen gelden in afwachting van meer gegevens over de reële PFAS-bodem- of grondwaterverontreiniging na verder onderzoek en metingen waarvoor in Vlaanderen de OVAM de nodige opdrachten zal geven. Tijdens verder onderzoek zal een contour van de verontreiniging bepaald worden, ook buiten het terrein. Voor het bronperceel en eventuele verspreidingspercelen zal in het beschrijvend bodemonderzoek een locatiespecifieke risico-evaluatie opgesteld worden.

“Binnen deze zone bevinden zich eveneens een aantal opvanglocaties voor kinderen, waaronder een school en buitenschoolse kinderopvang”, licht schepen van gezondheid en milieu Filip Vercauteren toe. “Onze milieudienst heeft de betrokken verantwoordelijken rechtstreeks gecontacteerd om samen de specifieke voorzorgsmaatregelen van het Agentschap Zorg en Gezondheid door te nemen. Het gaat dan bijvoorbeeld om handen wassen voor het eten of na het buiten spelen. Deze adviezen zullen we ook uithangen aan de (publieke) speeltuin van de buitenschoolse kinderopvang. Er wordt ook gekeken naar het aanbrengen van extra beplanting of schors, zodat de bodem goed bedekt is.”

Verder onderzoek

Het lokaal bestuur staat in nauw contact met de OVAM, het Agentschap Zorg en Gezondheid en de bouwheer van de brandweerkazerne. Bijkomende onderzoeken op de risicolocatie(s) en in de ruime omgeving zullen de situatie van de PFAS-verontreiniging beter in kaart brengen. Op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten en meetresultaten kan het Agentschap de maatregelen aanpassen. Dan lichten we uiteraard opnieuw alle betrokkenen hierover in. Het is belangrijk er ook rekening mee te houden dat Kruibeke centrum binnen de zone van 10 km rond de 3M-site in Zwijndrecht ligt. Hierover werden sinds juni vorig jaar al specifieke voorzorgsmaatregelen gecommuniceerd naar onze inwoners.

De Hulpverleningszone Waasland hanteert al jaren strengere maatregelen rond het gebruik van blusschuim voor oefeningen en interventies. Zij gebruiken geen fluorhoudend schuim voor oefeningen. Enkel voor interventies waarbij het niet anders kan, zoals bij industriebranden of bij voertuigbranden met lekkende tanks.

Waar vindt u meer informatie?

Naar top